Vraag eiwitten en creatine bij adolescenten

Leidt het gebruik van (wei-) eiwitten en creatine tot een snellere spieropbouw en/of sneller herstel van spierkracht bij talentvolle volleyballers van 16-19 jaar? Is het advies voor hen anders dan dat voor volwassenen zoals in de factsheets staat?

Er zijn bij Topsport Topics geen studies bekend waarin volwassen sporters en atleten van 16-19 jaar met elkaar vergeleken zijn als het gaat om de snelheid van herstel of spieropbouw na de inname van eiwitten en/of creatine. Hoewel er geen direct antwoord te geven is op de gestelde vraag is er wel onderzoek uitgevoerd naar de eiwitinname bij (getrainde) adolescenten. Er is echter geen informatie beschikbaar over creatine. Er is 1 studie bekend waaruit blijkt dat goed getrainde jonge voetballers (gemiddeld 12 uur training per week) van 14 jaar 1,4 g/kg lichaamsgewicht eiwitten per dag nodig hebben om een negatieve eiwitbalans tegen te gaan ^[2]. Dit is hoger dan het advies voor hun niet actieve leeftijdsgenoten maar vergelijkbaar met volwassen sporters ^[2]. Gelet op het feit dat de relatieve eiwitbehoefte (aantal gram per kg lichaamsgewicht) waarschijnlijk niet toeneemt tijdens de groeispurt is het aannemelijk dat de aanbevolen hoeveelheid eiwit voor adolescenten gelijk is aan die van volwassen atleten: 1,2-1,6 g/kg lichaamsgewicht ^[1,4]. Daarnaast zullen de meeste sporters tussen de 16-19 jaar hun groeispurt al achter de rug hebben. De trainingsarbeid lijkt dus meer de eiwitbehoefte van een sporter te bepalen dan de leeftijd/groeicurve. Dit is ook de veronderstelling van dr. Jan Willem van Dijk, lid van het voedingsteam van NOC*NSF en verbonden aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. Hij verwacht niet dat de respons op eiwit en creatine na een zware inspanning wezenlijk zal verschillen tussen adolescenten en volwassen atleten. Hij geeft aan dat het vooral belangrijk is om een goed beeld te hebben van de energiebehoefte en voedingsinname van de sporter. Op het moment dat een sporter met gevarieerde voeding de geadviseerde hoeveelheid eiwitten (1,2-1,6 g/kg lichaamsgewicht) en creatine (0,03 g/kg lichaamsgewicht) niet binnenkrijgt, kan het gebruik van supplementen overwogen worden. Als leidraad en voor gedetailleerd advies zijn de factsheets over eiwitten en creatine te raadplegen. De ervaring leert echter dat er bij adolescenten nog veel winst te behalen is door optimalisatie van de basisvoeding, alvorens supplementen te overwegen. Het verdient de aanbeveling om een gekwalificeerde sportdiëtist te raadplegen om hierbij te ondersteunen.

Dit artikel is in samenwerking met J.W. (Jan Willem) van Dijk geschreven.