Vraag koelen

Kort antwoord

Topsport Topics heeft geen studies kunnen vinden waarin de effecten van 30 seconden koelen zijn onderzocht. Desalniettemin is er wel advies in de vorm van een ‘best educated guess’ te geven. Koelmethodes zoals cold packs, koud water of koelvesten zijn niet aan te raden tijdens een time-out bij beachvolleybal. Deze methodes zorgen ervoor dat de spieren afkoelen, waardoor de prestatie afneemt. Daarnaast kost bijvoorbeeld het aantrekken van een koelvest tijd.

Wellicht dat een makkelijke en snelle vorm van koelen het drinken van ijsdranken kan zijn. Deze methode zorgt ervoor dat de kerntemperatuur daalt zonder dat de spieren afkoelen. Het drinken van ijsdranken moeten atleten eerst tijdens trainingen proberen alvorens het toe te passen tijdens wedstrijden.

Uitgebreid antwoord

Buitentemperatuur

De temperatuur waarin beachvolleyballers hun wedstrijden spelen kan behoorlijk verschillen ^[1]. Het sporten in een warme omgeving zorgt voor het opwarmen van het lichaam. Als de kerntemperatuur te hoog oploopt, gaat dit ten koste van de prestatie ^[2]. Het koelen van het lichaam kan de stijging van de kerntemperatuur tegengaan of verminderen. Er is veel onderzoek gedaan naar verschillende koelmethoden ^[4,6]. Er bestaan momenteel echter geen studies die de effecten van koelen tijdens 30 seconden (een time-out) hebben onderzocht. Ondanks het ontbreken van de specifieke literatuur volgt hieronder de ‘best educated guess’ van Topsport Topics in samenwerking met prof.dr. Hein Daanen (thermofysioloog).

Koelmethodes

Bekend is dat koelmethodes die het lichaam van buitenaf koelen, zoals waterbaden, koelvesten en cold packs, ook de spieren koelen. Koelere spieren kunnen minder snel samentrekken en minder vermogen leveren. Het gevolg is dat de prestatie afneemt en dat is niet gewenst tijdens een wedstrijd. Daarnaast kunnen deze koelmethodes voor de nodige ongemakken zorgen. Te denken valt aan de tijd die bijvoorbeeld nodig is om een koelvest aan te trekken. Daar komt bij dat deze koelmethodes enkele minuten duren voordat ze ook daadwerkelijk effectief zijn. In een time-out is er maximaal 30 seconden om een interventie toe te passen.

Er bestaat ook de mogelijkheid om het lichaam van binnen te koelen. Dit kan door het drinken van ijsdranken ^[3,5]. Er zijn nog niet veel studies gepubliceerd over deze vorm van koelen, waardoor er nog enkele onduidelijkheden over deze methode bestaan. Zo is de hoeveelheid te drinken ijsdrank onduidelijk, maar ook de effecten over de tijd en de verschillen tussen mannen en vrouwen. Ook is onduidelijk hoeveel ijsdrank nodig is om de kerntemperatuur te laten dalen. Het drinken van ijsdranken is echter makkelijk toe te passen en kost niet veel tijd. Tevens koelen de spieren niet af door het drinken van ijsdranken en is er geen extra handeling in de time-out nodig. Spelers zijn immers al gewend om dan te drinken.

Wennen aan ijsdranken

Het oefenen van het drinken van ijsdranken tijdens trainingen is aan te raden. Het drinken van ijsdranken kan namelijk darmklachten of hoofdpijn veroorzaken. Het lichaam zal meer afkoelen bij het drinken van grote hoeveelheden ijsdrank, maar teveel drinken zorgt voor klachten. Door in de trainingen te oefenen met het drinken van ijsdranken weten atleten hoeveel ze kunnen drinken zonder dat er klachten ontstaan. Het is raadzaam niet te snel te drinken ondanks dat er maar 30 seconden tijd is. Snel drinken kan de zogenoemde ‘brain freeze’ (een kortdurende hoofdpijn) veroorzaken.
Een ijsdrank hoeft niet alleen uit water te bestaan. Het toevoegen van bijvoorbeeld een siroop verbetert de smaak, waardoor de drank prettiger te drinken is. Ook sportdranken zijn als ijsdrank te drinken, waardoor ook eventuele koolhydraten in te nemen zijn.

Overige maatregelen

Naast het koelen van het lichaam door het drinken van ijsdranken is het ook verstandig de schaduw op te zoeken tijdens de time-out. Door in de time-out verkoeling op te zoeken, is de blootstelling aan hitte even minder. Ook is het belangrijk dat spelers voorafgaand aan de wedstrijd goed gehydreerd zijn. Ook tijdens de wedstrijd is voldoende drinken belangrijk vanwege het vochtverlies door zweten. Goede hydratie is belangrijk omdat een speler die goed gehydreerd is beter in staat is de warmte te reguleren.

Advies

Kortom, onze ‘best educated guess’ is om in de time-out van een beachvolleybalwedstrijd de spelers ijsdranken te laten drinken indien het nodig is om de spelers te koelen. In hoeverre de ingenomen hoeveelheid voldoende is om daadwerkelijk een daling van de kerntemperatuur tot stand te brengen, is onduidelijk. Desalniettemin lijkt deze methode op dit moment de best toepasbare.

Auteur: S. (Susan) Vrijkotte in samenwerking met prof.dr. H.A.M. (Hein) Daanen