Vraag lactaat verlagen passieve rust
Lactaat versus waterstof
Hoewel zowel de concentratie lactaat als de concentratie waterstof (H+) in het bloed bij een intensieve inspanning oploopt, zijn het twee verschillende dingen. Tijdens een (herhaalde) kortdurende intensieve inspanning verkrijgt het lichaam zijn energie voornamelijk via het anaerobe systeem. Tijdens deze anaerobe stofwisseling ontstaat melkzuur in de spier. Dit wordt omgezet in lactaat en een zuur waterstofion. Deze hogere concentratie lactaat en waterstof gaat vaak gepaard met spiervermoeidheid[1]. Hoewel de opstapeling van waterstof verantwoordelijk is voor de spiervermoeidheid[2,3], wordt vaak de lactaatconcentratie gemeten. De reden hiervoor is dat de lactaat en waterstof concentratie gelijk oplopen, en lactaat veel gemakkelijker te meten is.
Verlagen lactaatconcentratie
De lactaatconcentratie daalt binnen 20 tot 120 minuten na het staken van de inspanning vanzelf weer naar de rustwaarde[4]. Wanneer een sporter slechts een korte rustperiode heeft voordat hij of zij weer een inspanning moet leveren, kan het wenselijk zijn dit proces te versnellen. Actief herstel is hiervoor een effectieve methode[4]. In passieve rust kan een sporter niet veel doen om de concentratie lactaat in het bloed sneller te doen laten teruglopen. Er is onderzoek gedaan naar onder andere massage, compressiekleding, een bad, vibraties en het toedienen van extra zuurstof. Hieruit blijkt dat de lactaatconcentratie niet sneller daalt bij toepassing van deze methoden[1, 5-8]. Ook gebruik van foamrollers is onderzocht. Tijdens een kortdurende periode, zoals bij een wissel, blijkt ook deze methode geen voordeel te bieden[9].
Supplementen
Wel kan een sporter ervoor zorgen dat de concentratie waterstof in het bloed minder hoog oploopt door voorafgaand aan de inspanning het supplement natriumbicarbonaat in te nemen. Dit heeft zin bij een type inspanning waarbij de energie grotendeels vrijkomt uit anaerobe stofwisseling en waterstofionen zich ophopen. Denk hierbij aan een inspanning langer dan 30 seconden, maar korter dan 10 minuten, of aan intervalprestaties op hoge intensiteit. Het algemene advies voor natriumbicarbonaat suppletie is een dosering van 0,2-0,4 gram voor elke kilo dat iemand weegt, genomen 60 tot 150 minuten voor de inspanning[10]. Welk toedieningsprotocol het beste bij iemand past kan het beste per individu bekeken worden. Er zitten van persoon tot persoon namelijk grote verschillen in hoe snel natriumbicarbonaat optimaal werkt. Meer over dosering en toediening van dit supplement lees je in de factsheet Natriumbicarbonaat.
Bronnen
- Barnett A (2006). Using recovery modalities between training sessions in elite athletes: does it help? Sports Med, 36(9):781-96.
- Girard O, Mendez-Villanueva A, Bishop D (2011). Repeated-sprint ability – part I: factors contributing to fatigue. Sports Med, 41(8):673-94.
- Debold EP, Fitts RH, Sundberg CW, Nosek TM (2016). Muscle fatigue from the perspective of a single crossbridge. Med Sci Sports Exerc., 48(11):2270-2280.
- Van Hooren B, Peake JM (2018). Do we need a cool-down after exercise? A narrative review of the psychophysiological effects and the effects on performance, injuries and the long-term adaptive response. Sports Med., 48(7):1575-1595.
- Lucertini F, Gervasi M, D’Amen G, Sisti D, Rocchi MBL, Stocchi V, Benelli P (2017). Effect of water-based recovery on blood lactate removal after high-intensity exercise. PLoS One., 12(9):e0184240.
- Carrasco L, Sañudo B, de Hoyo M, Pradas F, Da Silva ME (2011). Effectiveness of low-frequency vibration recovery method on blood lactate removal, muscle contractile properties and on time to exhaustion during cycling at VO₂max power output. Eur J Appl Physiol., 111(9):2271-9.
- Mihailovic T, Bouzigon R, Bouillod A, Grevillot J, Ravier G (2022). Post-exercise hyperbaric oxygenation improves recovery for subsequent performance. Res Q Exerc Sport., 7:1-8.
- Kay B, Walker H, Barnao D, Graham I, Stannard S, Morton RH (2005). Breathing 100% O2 has no effect on blood lactate concentration during a short passive recovery from exhaustive exercise. J Sports Sci Med., 4(2):208-10.
- Kaya S, Cug M, Behm DG (2021). Foam rolling during a simulated half-time attenuates subsequent soccer-specific performance decrements. J Bodyw Mov Ther., 26:193-200.
- Maughan RJ, Burke LM, Dvorak J, Larson-Meyer DE, Peeling P, Phillips SM, Rawson ES, Walsh NP, Garthe I, Geyer H, Meeusen R, van Loon LJC, Shirreffs SM, Spriet LL, Stuart M, Vernec A, Currell K, Ali VM, Budgett RG, Ljungqvist A, Mountjoy M, Pitsiladis YP, Soligard T, Erdener U, Engebretsen L (2018). IOC consensus statement: dietary supplements and the high-performance athlete. Br. J. Sports Med., 52:439-455.