Vraag reactietijd visuele en auditieve prikkel

Antwoord

Bij shorttrack wordt het startsignaal gegeven door een elektrisch startpistool. Dit pistool geeft zowel een geluid af als een lichtsignaal. Op dit moment kijken de schaatsers meestal naar het ijs en reageren ze op het geluid van het pistool voor de start. De vraag is of ze niet sneller reageren wanneer ze naar het lichtsignaal kijken en hierop reageren. Het antwoord hierop is ‘nee’, de reactietijd op een auditieve prikkel is juist korter dan de reactietijd op een visuele prikkel [1-5].

Hoe snel een sporter op een prikkel reageert is afhankelijk van verschillende factoren. Zo is het belangrijk hoe snel het signaal wordt waargenomen door het oor of oog, hoe snel het signaal bij de hersenen aankomt, hoe snel dit signaal vervolgens verwerkt wordt, en hoe snel de spieren activeren [2]. Met name in de tweede stap zit het verschil tussen visuele en auditieve prikkels. Waar een auditieve prikkel na waarneming slechts 8-10 milliseconde (ms) nodig heeft om de hersenen te bereiken, is dit voor visuele prikkels met 20-40 ms langer [3]. Dit maakt dat ook de reactietijden tussen beide type prikkels verschillen. Gemiddeld genomen is de reactietijd 120-180 ms voor geluiden en 150-200 ms voor visuele prikkels [3]. De reactietijden van hierop getrainde sporters liggen doorgaans wat lager [6]. Daarnaast reageren mannen gemiddeld sneller dan vrouwen [2].

* In bovenstaand antwoord is uitgegaan van een gelijke afstand van de schaatsers tot het startpistool, zoals bij shorttrack het geval is. In die uitgangspositie kan een schaatser dus beter naar het pistool luisteren dan kijken. Bij langebaanschaatsen daarentegen, starten de schaatsers op sommige afstanden enkele meters achter elkaar, en hebben zij dus een verschillende afstand tot het startpistool. De lichtsnelheid in lucht is met zo’n 290 miljoen meter per seconde (m/s) zo hoog, dat de schaatsers een lichtsignaal gelijktijdig waar zullen nemen, ook al staan ze enkele meters achter elkaar. De geluidssnelheid is bij een luchttemperatuur van 0 graden Celsius echter een stuk lager, namelijk 331 m/s. Dit betekent dat het geluidssignaal 30 ms later binnenkomt bij een schaatser die 10 meter verder van het startpistool staat. Dit zou betekenen dat, afhankelijk van het precieze verschil in afstand tot startpistool tussen beide schaatsers, de achterste schaatser gemiddeld genomen iets sneller op een lichtsignaal dan een geluidssignaal reageert. De achterste van de twee schaatsers zou er dus wellicht een (heel klein) voordeel mee kunnen behalen als hij/zij naar het startpistool kijkt in plaats van luistert. Voor de voorste schaatser geldt dit niet.