Vraag route 10 km schaatsen Olympisch seizoen 2025-2026

Vraag

In het olympisch seizoen 2025-2026 is de planning van internationale wedstrijden bekend gemaakt door de ISU. Nationaal heeft de KNSB de Daikin NK afstanden en het OKT in deze kalender gezet. Het is nog niet bekend op welke dag welke afstand gereden wordt tijdens de World Cups. Wel weten we dat in één van de 4 World Cups een 10km verreden zal worden. Dit zal een gecombineerd klassement maken met de 5km’s die in andere World Cups gereden worden.

Mocht de ISU beslissen om de 10km te plaatsen in World Cup 4 Hamar, dan moeten de lange afstandsrijders, deze zeer waarschijnlijk verplicht rijden om de internationale quota te halen. Het programma komt er dan achtereenvolgens uit te zien:

5km op 31 oktober, 10km op 2 november, 5km op 14 november, 5km op 21 november, 5km op 5 december, 10km op 12 december.

Vervolgens moeten ze goed zijn op het OKT met de 5km op 26 december en de 10km op 28 december om zich te plaatsen voor Olympische Spelen 2026. Hierna volgt dan een korte periode om competitief voor goud en medailles te zijn op de Spelen met de 5km op 8 februari en de 10km op 13 februari.

• Is het fysiologisch mogelijk om de toprijders dit allemaal te laten rijden en vervolgens ook nog voor goud te gaan op de 10km tijdens de Spelen in februari?
• Is het in het belang van rijders verstandig om de 10km te plannen op het OKT bij een 10km in World Cup 4?
• Is dit nog steeds van toepassing als de 10km in resp. World Cup 3 of 2 gereden worden?

Antwoord

Als de 10 kilometer gereden wordt tijdens World Cup 4 op 12 december, ziet de wedstrijdkalender er zo uit:

Datum	Afstand	Wedstrijd	Rust (dagen)
31 oktober	5k	NK afstanden
			1
2 november	10k	NK afstanden
			11
14 november	5k	WC1 Salt Lake City
			6
21 november	5k	WC2 Calgary
			13
5 december	5k	WC3 Heerenveen
			6
12 december	10k	WC4 Hamar
			13
26 december	5k	OKT Heerenveen
			1
28 december	10k	OKT Heerenveen
			41
8 februari	5k	OS Milaan
			4
13 februari	10k	OS Milaan

De vraag is of de rijders met dit schema nog optimaal kunnen presteren op de Olympische Spelen op 8-13 februari. Hiervoor moet er voldoende ruimte in het schema zitten om a) te herstellen van de gereden wedstrijden en b) een trainingsopbouw naar de Olympische Spelen uit te voeren.

Herstel

Het is vanuit de wetenschappelijke literatuur niet bekend hoelang het duurt om van een 5 of 10 kilometer schaatsen te herstellen. Bij teamsporten duurt het ongeveer vier dagen voordat het vochtniveau, de glycogeenvoorraad, spierschade en mentale vermoeidheid die een wedstrijd met zich meebrengt, weer zijn hersteld^[1,2]. In hoeverre dit vergelijkbaar is met een schaatswedstrijd is niet bekend. In de huidige toernooiplanning is er onvoldoende hersteltijd binnen de toernooien zelf (NK afstanden en OKT), omdat er tussen de 5 en 10 kilometer slechts één rustdag zit. Tussen de rest van de wedstrijden zit in principe voldoende hersteltijd, ook als er rekening gehouden wordt met reizen tussen verschillende tijdzones.

Trainingsopbouw

Dat een sporter volledig is hersteld van een wedstrijdinspanning, wil nog niet zeggen dat hij of zij weer optimaal kan presteren. Hiervoor is een trainingscyclus met een trainingsopbouw en -afbouw (taper) nodig. Uit onderzoek blijkt dat duursporters ongeveer twee procent beter presteren na een taperperiode dan zonder taperperiode^[3].

Meestal programmeren duursporttrainers een trainingscyclus van twee tot vier weken intensieve training, gevolgd door één tot drie weken taper voorafgaand aan een belangrijk toernooi^[4]. Uit onderzoek bij zwemmers komen aanwijzingen dat naarmate de inspanningsduur toeneemt, de trainingscyclus ook langer zou moeten zijn: tenminste 11 weken voor langeafstandszwemmers, hardlopers, langlaufers en wielrenners^[5]. Wat een optimale lengte van een trainingscyclus voor langebaanschaatsers is, is niet onderzocht. Daarnaast zijn er verschillen in welke trainingsopbouw goed werkt voor welke individuele sporter. Zes weken tijd tussen het OKT en de Olympische Spelen is waarschijnlijk te krap voor een volledige trainingscyclus, waardoor sporters theoretisch gezien niet optimaal kunnen presteren op beide toernooien.

De WC4 in Hamar en het OKT zitten ook te dicht op elkaar om die wedstrijden allebei optimaal voor te bereiden. Als de 10 km wordt verplaatst naar WC 2 of 3 zijn de schaatsers misschien sneller hersteld voor het OKT, maar is er nog steeds geen ruimte om op beide wedstrijden te pieken.

Het zal daarom nodig zijn om prioriteit aan te brengen in de wedstrijden, waarbij de meest logische oplossing lijkt dat de wereldbekerwedstrijden deel uitmaken van een trainingscyclus in opbouw naar het OKT, met een taperperiode tussen WC4 en het OKT. Na het OKT volgt dan een nieuwe trainingscyclus naar de Olympische Spelen, die korter zal zijn dan optimaal is voor duursporters.