Vraag tapering in dressuur

Taperen is het verlagen van de trainingsintensiteit na een periode van intensieve training met als doel het verbeteren van sportprestaties. Omdat de trainingsintensiteit voor het paard relatief laag is, zou een korte taperperiode kunnen volstaan (bijvoorbeeld 1 week) met een exponentieel afnemende trainingsduur, maar zonder een afname in het aantal trainingen. Bijvoorbeeld: na 6 keer in de week 60 minuten trainen, verlaagt de trainingsduur in de taperperiode van 60 minuten via 50 minuten naar 20 minuten in nog steeds 6 trainingen. Er is echter geen onderzoek gedaan naar de toepassing van tapertechnieken bij dressuurpaarden en ruiters. Bij racepaarden is dit wel onderzocht en hieruit blijkt dat de prestatieverbetering bij paarden na een taperperiode vergelijkbaar is met de prestatieverbetering bij mensen. De mechanismen die zorgen voor een verbeterde prestatie na tapering zijn bij mensen en paarden vergelijkbaar. Hierdoor is het antwoord gebaseerd op onderzoek bij mensen.

Naast verbetering van kracht en uithoudingsvermogen treden als gevolg van een taperperiode ook positieve psychologische effecten op die kunnen bijdragen aan de dressuurprestatie van paard en ruiter. De dressuurprestatie is niet afhankelijk van de intensiteit maar van een goede uitvoering. In de praktijk moet goed in de gaten gehouden worden dat de verminderde trainingsduur niet afdoet aan de uitvoering van ingewikkelde onderdelen. Daarnaast is het belangrijk dat het paard wel genoeg bewegingstijd krijgt; zowel tijdens de reguliere trainingsweken als tijdens de taperperiode is het goed om het paard regelmatig te longeren. Tijdens de taperperiode kan dan ook de duur van het longeren afnemen maar niet de intensiteit of frequentie. Uitgaande van de informatie die over tapering beschikbaar is, lijkt het niet verstandig om op de dag van de wedstrijd of de dag daarvoor, nog meerdere malen de kuur te oefenen.

Taperen

Taperen is het verlagen van de trainingsintensiteit na een periode van intensieve training om de fysiologische en psychologische stress te verminderen en daarmee prestaties te verbeteren ^[4]. Uit onderzoek in verschillende sporten is gebleken dat voor verbetering van kracht en uithoudingsvermogen een taperperiode ongeveer 2 weken (4 – 28 dagen) moet duren. In deze periode moet het trainingsvolume exponentieel afnemen met 41-60%, waarbij de intensiteit en frequentie van trainingen gelijk blijven ^[1,3,5].

Taperen bij paarden

Bij racepaarden is aangetoond dat het toepassen van een trainingsperiodisering met taperperioden voor een verbetering van gemiddeld 4,4% in de pieksnelheid en 2,4% in de gemiddelde snelheid kan zorgen ^[8]. De auteurs van dit onderzoek concluderen dat het effect van tapering bij paarden vergelijkbaar is met het effect van tapering bij mensen.

Belasting van het paard bij dressuur

Uit onderzoek onder wedstrijdpaarden van verschillende disciplines is gebleken dat dressuurpaarden in de week voor een wedstrijd het meeste trainden in vergelijking met de andere disciplines ^[9]. De dressuurpaarden trainden gemiddeld 6 dagen in de week met 1 dag rust. De hartfrequentie van het paard blijkt zowel tijdens de training als tijdens de wedstrijden relatief laag te zijn ^[6]. De dressuurprestatie is echter niet afhankelijk van de intensiteit qua hartfrequentie, maar van de juiste houding van het paard, waarvoor spierkracht en coördinatie nodig is.

Waarom taperen in dressuur?

Tapering wordt in de dressuur niet of nauwelijks toegepast. Toch zou het wel voordeel kunnen opleveren om taperperioden in te plannen omdat de belasting door kracht en houdingsbeheersing hoog kan zijn. Ten eerste zou een taperperiode kunnen leiden tot een verbetering van de fysieke capaciteiten (kracht en uithoudingsvermogen). Ten tweede zou een verlaging van de trainingsintensiteit goed kunnen zijn om overbelastingsblessures te voorkomen en om een goede balans van fysieke en psychosociale stress en herstel te vinden ^[2]. Hierdoor neemt de ervaren mate van inspanning en vermoeidheid af en nemen de ervaren mate van kracht, de pijntolerantie en de kwaliteit van slaap toe ^[5]. Hoe taperen het best toegepast kan worden in dressuur is echter niet bekend.

“Best educated guess”

Rekening houdend met de specifieke kenmerken van dressuur zou een korte taperperiode (bijvoorbeeld 1 week) kunnen volstaan voor een verbetering in de fysieke en psychologische fitheid van het paard. In deze taperperiode moet de duur van de trainingssessies exponentieel afnemen en het aantal trainingssessies gelijk blijven. Bijvoorbeeld: Bij gewoonlijk 6 keer in de week 60 minuten training en 1 dag rust, verlaagt de trainingsduur in de taperperiode van 60 minuten via 50 minuten naar 20 minuten in nog steeds 6 trainingen, gevolgd door 1 dag rust. Het is aannemelijk dat de ideale duur van een taper afhankelijk is van de voorafgaande intensiteit van training. In de dressuur is deze intensiteit relatief laag, waardoor een kortere taper een beter effect zou kunnen geven. Het is echter onduidelijk wat het effect is van verminderde oefentijd op de dressuuruitvoering tijdens een belangrijke wedstrijd. Daarnaast is het wel belangrijk dat een paard doorgaans genoeg (onbereden) beweging krijgt. Het blijkt dat paarden die regelmatig gelongeerd worden een kleinere kans hebben om kreupel te worden ^[7]. Tijdens het reguliere trainingsprogramma is het dus goed om het paard, naast de dressuurtrainingen, ook te longeren. Tijdens de taperperiode moet dan ook de duur van de longeersessies afnemen.

Tot slot

Het is aanbevolen om te experimenteren met tapering in een trainingsperiode en niet meteen tijdens de wedstrijdperiode. Daarnaast lijkt het niet verstandig wanneer het om tapering gaat, om op de dag van de wedstrijd of de dag daarvoor nog meerdere malen te oefenen.

Dit artikel is geschreven met dank aan Carolien Munsters.