Spring naar content

Vraag wendbaarheidstest

Wendbaarheid is onder andere uit te drukken in “change of direction speed (CODS)”. De definitie van CODS is de snelheid waarmee een speler van richting kan veranderen zonder daarbij te reageren op een stimulus. Met andere woorden, een sporter loopt een van tevoren bekend parcours. CODS-testen zijn specifiek gericht op richtingsveranderingen tijdens de sprint. Er bestaat een relatief simpele test die CODS bij voetballers betrouwbaar kan meten. Voor een beschrijving van de test wordt verwezen naar het uitgebreide antwoord. Het is belangrijk dat een speler de test steeds op dezelfde manier en op hetzelfde tijdstip uitvoert, dit verhoogt de betrouwbaarheid. Daarnaast is het belangrijk om de spelers te laten wennen aan de test en de eerste (en eventueel tweede) test niet te gebruiken voor interpretatie om zo het leereffect uit te sluiten.

Wendbaarheid

Er zijn twee verschillende manieren om de wendbaarheid van een speler te bepalen die vaak terugkomen in onderzoek: “change of direction speed (CODS)” en “agility”. “CODS” kenmerkt zich door snelle bewegingen met het gehele lichaam waarin veranderingen van richting worden uitgevoerd [4]. Agility is een verandering van richting en/of snelheid die is uitgevoerd in reactie op een stimulus [4]. Een CODS-test meet voornamelijk sprintsnelheid en snelheid van richtingsverandering. Een agility-test meet zowel sprintsnelheid, reactiesnelheid en eventueel ook “stop-and-go” snelheid.

CODS

Tijdens CODS-testen moeten spelers zo snel mogelijk een vastgesteld parcours afleggen. Het blijkt dat het afleggen van te grote afstanden tijdens een CODS-test geen onderscheidende resultaten geeft tussen verschillende niveaus van voetballers [2]. Het is dus belangrijk om een gulden middenweg te vinden. Naast versnellen en vertragen over verschillende afstanden, moeten voetballers tijdens trainingen en wedstrijden ook wenden met verschillende hoeken in het veld, dus ook dit zou een onderdeel moeten zijn van de test.

Er bestaan verschillende CODS-testen waarvan de onderstaande test een van de weinige is waarmee onderscheid gemaakt kan worden tussen verschillende niveaus van voetballers. Deze test is praktisch goed uit te voeren en heeft een goede betrouwbaarheid [1]. Hieronder is een afbeelding te zien van het parcours van de test. Een complete test bestaat uit 3 maal uitvoeren van het parcours, met voldoende tijd tussendoor zodat de speler kan herstellen, waarbij de snelste tijd geldt.

Figuur 1. Afbeelding afkomstig uit Hachana el al 2014 [1].

Betrouwbare procedures

Standaardisering van het afnemen van de test is zeer belangrijk voor de betrouwbaarheid van de score. Wanneer er geen standaard protocol is, kan het zijn dat een verbetering bijvoorbeeld komt door een verandering in warming-up of weersomstandigheden. Het is dus van belang om rekening te houden met de volgende aandachtspunten tijdens het uitvoeren van de testen.

  • Voer de tests altijd uit onder dezelfde omstandigheden voor de spelers. Denk daarbij aan: motivatie van de sporters, vermoeidheid, moment van de dag, moment in het seizoen, enzovoort.
  • Voer de test het liefst uit op een overdekt trainingsveld of in de zaal met iedere keer dezelfde omgevingstemperatuur en ondergrond. Wanneer het niet lukt in een zaal dan is het belangrijk dat de weersomstandigheden en de staat van het gras vergelijkbaar zijn tijdens de herhaalde tests.
  • Gebruik een standaard warming-up. De spelers kunnen tijdens de warming-up ook op een lager tempo een aantal keer het parcours doorlopen.
  • Gebruik hetzelfde materiaal voor iedere test. Een stopwatch is niet nauwkeurig als het gaat om een relatief kortdurende test, dus is het aan te raden om tijdpoortjes te gebruiken
  • Laat de speler 20 cm voor de tijdpoortjes beginnen zonder een startsein om reactietijd uit te sluiten.
  • Iedere speler moet het parcours 3 maal zo snel mogelijk lopen met een aantal minuten hersteltijd. De snelste tijd geldt. Let er op dat de spelers wel voldoende herstellen tussendoor hebben.
  • Bij het omstoten van een pion is deze trial ongeldig en krijgt de speler na voldoende rust een nieuwe kans.

Leereffect

Voor zover bij Topsport Topics bekend, is er geen onderzoek gedaan naar het leereffect van de bovenstaande test. Wel is er regelmatig aangegeven bij andere CODS-testen dat er mogelijke leereffecten optreden. Het is dan ook van belang dat alle voetballers het parcours een aantal keer tijdens de warming-up uitvoeren zodat iedereen bekend is met het parcours. De eerste keer dat de voetballers de test uitvoeren (en eventueel ook de tweede keer) zijn de resultaten waarschijnlijk onderhevig aan een leereffect. Het is dus goed om deze resultaten te verwijderen.

Agility

Met een agility-test is het niet duidelijk vast te stellen of een eventuele verandering in resultaten iets zegt over de snelheid van richtingsverandering, verandering van snelheid of over de reactietijd van een speler. Het blijkt dat simpele agility-testen, met gebruik van lichtjes of kleurtjes als teken voor richtingsverandering, geen onderscheidend vermogen hebben tussen verschillende niveaus in teamsporten [4, 3]. Daarnaast is voor onderscheidende agility-testen specifieke apparatuur nodig die nogal prijzig is. Gezien dit feit en het gebrek aan eenduidige resultaten is het dus beter om een CODS-test te gebruiken.

Conclusie

In tegenstelling tot agility, waarbij ook de reactietijd en snelheidsverandering onderdelen zijn van de test, is de CODS-score een maat waarmee voornamelijk richtingsveranderingen en sprintsnelheid van de speler in kaart te brengen zijn. Hierboven is een test beschreven die CODS van voetballers betrouwbaar kan meten. Een gestandaardiseerd protocol verbetert de betrouwbaarheid en regelmatig doorlopen van het parcours en het verwijderen van de eerste testresultaten sluit het leereffect uit.

Bronnen

  1. Hachana Y, Chaabène H, Ben Rajeb G, Khlifa R, Aouadi R, Chamari K, Gabbett TJ (2014) Validity and Reliability of New Agility Test among Elite and Subelite under 14-Soccer Players. PloS one, 9(4), e95773
  2. Hachana Y, Chaabène H, Nabli MA, Attia A, Moualhi J, Farhat N, Elloumi M (2013) Test-retest reliability, criterion-related validity, and minimal detectable change of the Illinois agility test in male team sport athletes. J. Strength Cond. Res., 27(10), 2752-2759
  3. Williams AM, Davids K (1998) Visual search strategy, selective attention, and expertise in soccer. Res. Quarterly Exerc. Sport,69(2), 111-128
  4. Young WB, Dawson B, Henry GJ (2015) Agility and Change-of-Direction Speed are Independent Skills: Implications for Training for Agility in Invasion Sports. Int. J. Sports Sci. Coaching, 10(1), 159-169

Bewaren