Weinig goed onderzoek naar het effect van blootstelling aan extreme kou

Er is tot op heden te weinig goed onderzoek uitgevoerd om conclusies te trekken over het effect van “whole body cryotherapy” op het herstel na inspanning. Het is dus op basis van de wetenschap niet te zeggen of de zelf ervaren mate van spierpijn afneemt door blootstelling aan extreme kou (tot wel -195 °C).

In de zoektocht naar een zo snel mogelijke herstel zijn de afgelopen jaren steeds meer topsporters gebruik gaan maken van “whole body cryotherapy” (WBC). Tijdens WBC staan of lopen de sporters gedurende 2-4 minuten in een ruimte waarin het extreem koud is, tot wel – 195 °C. Door deze intense kou dalen de huid- en spiertemperatuur waardoor de oppervlakkig gelegen bloedvaten vernauwen en de zenuwgeleiding afneemt. Dit zou een positieve werking hebben op de ervaren mate van spierpijn. Herhaaldelijk WBC toepassen zou tevens het immuunsysteem stimuleren. Onder andere het Franse nationale voetbalelftal en de Franse wielrenploeg AG2R zouden zich in de afgelopen jaren aan WBC hebben gewaagd. Of er voldoende wetenschappelijke onderbouwing bestaat voor een beter/sneller herstel na WBC is op basis van een literatuurstudie onderzocht door een groep onderzoekers uit Groot-Brittannië, Australië en Frankrijk.

Literatuuronderzoek

De onderzoekers hebben tot augustus 2015 in de literatuur gezocht naar studies waarin het is vergeleken met andere vormen van herstel. Uiteindelijk leverde dit 29 artikelen op waarvan slechts 6 artikelen, die betrekking hebben op 4 verschillende studies, aan de gestelde selectiecriteria voldeden. In totaal zijn in de 4 studies 64 proefpersonen (4 vrouwen) aan WBC blootgesteld. Naast een aantal goedgetrainde hardlopers bestond het merendeel van deze proefpersonen uit “fysiek actieve” mensen. Alle proefpersonen moesten tijdens de studie een inspanning leveren die spierschade veroorzaakte en daarmee spierpijn. Voorbeelden hiervan zijn dropjumps en bergaf hardlopen. Na de inspanning zijn alle proefpersonen gedurende 3 minuten blootgesteld aan WBC. De temperatuur hiervan was tussen de -110 en -195 °C. De tijdsduur tussen het einde van de inspanning en het begin van de WBC varieerde van 10 minuten tot 24 uur.

Uit de gezamenlijke resultaten van de 4 studies blijkt dat WBC mogelijk een positief effect heeft op de zelf ervaren spierpijn 1, 24, 48 en 72 uur na de inspanning. De auteurs stellen echter dat de kwaliteit van het uitgevoerde onderzoek dermate zwak is dat het ook mogelijk is dat WBC geen effect heeft op de mate van spierpijn of deze mogelijk zelfs verergert. Daarnaast is in geen van de geanalyseerde studies onderzocht of WBC ongewenste bijeffecten heeft.

Tot slot

Dit Cochrane-review, doorgaans gezien als sterk wetenschappelijk bewijs, laat zien dat er tot op heden maar weinig goede studies naar het effect van WBC op de zelfervaren mate van spierpijn na inspanning zijn uitgevoerd. Een duidelijk advies over WBC in relatie tot het herstel van spierpijn na inspanning is dan ook niet mogelijk. Ook over het effect van WBC op het herstel van de prestatie is op basis van deze studie niet te zeggen. Dat is niet onderzocht. De auteurs wijzen er nog wel op dat blootstelling aan extreme kou niet zonder gevaar is.